Nazorg: wat gaat er mis
Uit het onderzoek Complicaties Maagverkleining, de aanvullende bronnen die wij geraadpleegd hebben en de ervaringsverhalen van talloze patiënten komt een zorgwekkend beeld naar voren.
Complicaties na een maagverkleining komen veel vaker voor dan wordt erkend. De ernst, de duur en de impact ervan zijn vaak structureel, niet incidenteel. Verhalen op patiëntenfora in andere Europese landen bevestigen dit.
We zien dat de ervaringen van de respondenten van het Nederlandse onderzoek niet op zichzelf staan, maar onderdeel zijn van een breder, internationaal probleem dat aandacht en erkenning verdient.
Koptekst 2
"Complicaties: geen uitzondering
maar een terugkerend patroon."
Onbegrijpelijk
Bij een aantal aanbieders van trajecten voor een maagverkleinende operatie wordt de nazorg uitgevoerd door basisartsen zonder specialisatie in MDL klachten. Bij veel locaties is niet eens een specialist in dienst of zelfs maar part time aanwezig.
Nog even voor de duidelijkheid: een basisarts is qua opleiding hetzelfde als een bedrijfsarts. Het is de kortste opleiding die er is; om huisarts te worden moet je drie jaar langer studeren.
Waar dit toe kan leiden zie je in onze ervaringsverhalen. Wij vind het onbegrijpelijk dat dit zomaar kan.
-
Bij deze instellingen zijn er geen korte lijnen tussen de nazorg en het ziekenhuis/de chirurg die de operatie heeft gedaan. Een basisarts kan dus niet snel de chirurg of specialist raadplegen.
-
Als gevolg hiervan kan een diagnose worden gesteld die geen rekening houdt met achtergrond informatie over de patiënt vanuit het opererende ziekenhuis.
-
Bij complicaties wordt er niet gekeken naar iemands persoonlijke gezondheidssituatie/de geschiedenis van de operatie, want dat is niet mogelijk. Er kan alleen een algemene diagnose worden gesteld, door iemand met onvoldoende opleiding.
-
Veel complicaties worden niet altijd (h)erkend als zodanig, maar gebagatelliseerd of toegeschreven aan gedrag van de patiënt.
-
Patiënten moeten soms de ene na de andere arts aflopen om aandacht te krijgen voor hun klachten.
-
Dit levert tijdverlies op. Doordat de zorg (te) laat op gang komt nemen de complicaties toe, met alle gevolgen van dien voor de patiënt.
Onbegrijpelijk en riskant
Gebrek aan standaardisering en samenwerking
Hoe is het mogelijk dat er zo'n situatie is ontstaan in Nederland?
Het probleem is dat er geen standaardisering of richtlijn is voor hoe er gewerkt moet worden door aanbieders van trajecten voor een maagverkleinende operatie. Nergens staat precies wat zij moeten aanbieden, hoe dat moet gebeuren, waar de zorg uit moet bestaan.
In de praktijk heeft iedere kliniek of instelling een eigen manier van werken; zij kunnen het traject van een maagverkleining, van voortraject tot en met nazorg, precies zo inrichten zoals zij dat willen.
Samenwerking en uitwisseling van informatie heeft geen prioriteit met andere instellingen of opererende ziekenhuizen. Het registreren van complicaties evenmin.
Deze klinieken zijn geen ziekenhuizen, maar commerciële instellingen die een medisch product aanbieden.
Patiënt is de dupe van gebrek aan richtlijnen en samenwerking
Versnippering
• De informatie over complicaties bij de verschillende klinieken/ziekenhuizen is dusdanig versnipperd dat het onmogelijk is om er iets van te leren of enige inzichten te verkrijgen.
• Dit is zeer onwenselijk, want zonder heldere informatie is het onmogelijk om te werken aan verbetering of beleid te maken voor de toekomst.
• Zonder structurele verbeteringen in registratie blijven mensen met (soms levensontwrichtende) complicaties buiten beeld.
De huidige zorgstructuur sluit niet aan bij de behoefte van de patiënt
Veel mensen die te maken hebben met (ernstige) complicaties ervaren een langdurig en complex proces waarin fysieke, psychische en sociale klachten elkaar beïnvloeden.
De zorgstructuur zoals die nu is ingericht sluit niet aan bij deze realiteit.
Hoewel de focus op gewichtsverlies begrijpelijk is vanuit medisch perspectief, blijkt in de praktijk dat dit slechts één aspect is van de uitkomst.
Alles lijkt ingericht te zijn op succes. Maar een maagverkleininde operatie is niet altijd een succes.
Er is dringend behoefte aan een herziening van het totale nazorgtraject en erkenning van de groep mensen die nu tussen wal en schip valt. Alleen zo kan bariatrische chirurgie een ethisch en duurzaam onderdeel blijven van de gezondheidszorg.